Obsessive Compulsive Personality Disorder (OCD)
Μήπως έχετε ψυχαναγκαστική δομή χαρακτήρα; Μήπως ο έλεγχος, το πείσμα, οι κανόνες και η ηθική είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με την καθημερινότητά σας;
Παρακάτω παρατίθενται κάποιες ποιότητες αυτής της προσωπικότητας ή αλλιώς διαγνωστικά κριτήρια.
α. Προκειμένου να αποφύγει την τιμωρία τσεκάρει και ξανατσεκάρει, και είναι ιδιαίτερα προσεκτικός.
β. Επικριτικός και απαιτητικός από τον εαυτό του επιδιώκει την τελειότητα σε τέτοιο βαθμό που συχνά η δουλειά δεν τελειώνει ή εάν τελειώσει παραμερίζεται.
γ. Εργασιομανής με λίγο ενδιαφέρον για ευχαρίστηση ή ψυχαγωγία.
δ. Το να ακολουθήσει τους κώδικες ηθικής του είναι πιο σημαντικό από οτιδήποτε.
ε. Δεν του αρέσει να πετά παλιά, συχνά άχρηστα πράγματα, διότι υπάρχει η πιθανότητα να τα χρειαστεί.
στ. Ακόμα κι αν έχει πολλά πράγματα να κάνει δεν επιτρέπει στους άλλους να τον βοηθήσουν, καθώς δεν κάνουν τα πράγματα σωστά! Μόνο ένας σωστός τρόπος υπάρχει για να γίνουν τα πράγματα κι αυτός είναι ο δικός του!
ζ. Δεν του αρέσει να δέχεται δώρα, διότι θεωρεί ότι δημιουργούν υποχρεώσεις ως προς αυτόν που τα προσφέρει. Αλλά δεν του αρέσει και να κάνει διότι θεωρεί ότι οι άνθρωποι οφείλουν να δουλεύουν σκληρά και να τα προσφέρουν οι ίδιοι στον εαυτό τους.
η. Πεισματάρης. Έχει εκτενώς ασχοληθεί για το πως τα πράγματα θα γίνουν 'σωστά' που είναι αδύνατον να δει μια άλλη οπτική.
θ. Προσέχω πάρα πολύ πριν μιλήσω έτσι ώστε ότι πω να είναι τέλειο.
Παθογένεια (πως δημιουργήθηκε αυτή η προσωπικότητα)
Στο γονεικό του περιβάλλον του παιδιού υπήρχε άκαμπτη πίεση να φέρεται σωστά και να ακολουθεί τους κανόνες άσχετα από το προσωπικό κόστος. Δεν υπήρχε ζεστασιά και δίνονταν μεγάλη έμφαση στην τάξη και την τελειότητα. Εκείνο προσπαθεί να ανταποκριθεί στα υψηλά standards της οικογένειας και να βελτιώσει τον εαυτό του. Υποχωρεί λοιπόν στην εξουσία. Στο τέλος ταυτίζεται με το γονέα και επιμένει οι άλλοι να κάνουν το ίδιο. Αν δεν υπήρχε αποδοχή του θυμού από την οικογένεια θα μάθει να ελέγχει το θυμό του. Αν πάλι ταυτιστεί μ' ένα θυμωμένο, ηθικά δικαιολογημένο πατέρα τότε μπορεί να μάθει να εκφράζει αυτό το θυμό.
Αν πάλι μία ψυχαναγκαστική μητέρα μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον παραμέλησης και έλλειψης καθοδήγησης, επιδιώκει το παιδί της να έχει ένα πιο ελεγχόμενο και εστιασμένο περιβάλλον. Αλλά καθώς δεν έχει η ίδια την εμπειρία ενός ανάλογου πλαισίου καταλήγει να υιοθετεί ένα σύστημα αδιάφορο στις εξελικτικές ανάγκες του παιδιού της που απαιτεί υποταγή και αφοσίωση στην τελειότητα.
Ο ψυχαναγκαστικός τιμωρήθηκε για την αποτυχία του να είναι τέλειος αλλά δεν αμείφθηκε για τις επιτυχίες του...εάν δεν έπλενε σωστά τα πιάτα επικρίνονταν, αλλά εάν τα έπλενε πολύ καλά δεν τον επαινούσε κανείς διότι ήταν αναμενόμενο.
Μπορεί πάλι να ήταν μάρτυρας της σκληρής τιμωρίας των αδερφών του. Προκειμένου να αποφύγει κάτι ανάλογο πρόσεχε ιδιαίτερα να μην κάνει λάθη. Η τελειότητα δηλ δεν αμείβονταν όπως στο ναρκισσιστή αλλά ήταν το μέσο για να νιώσει ασφαλής. Έτσι η τελειοθηρία γίνεται ασπίδα προστασίας χωρίς να υπάρχει όμως στόχος, καθώς δεν υπάρχει ανταμειβή. Νοιώθει αβεβαιότητα, αναποφασιστικότητα και ανικανότητα να προχωρήσει αφού ότι και αν κάνει θα υπάρξουν λάθη.
Στο σπίτι δεν υπήρχε ζεστασιά, αγκαλιές, γέλια. Το συναίσθημα δεν είχε μοντελοποιηθεί και ίσως να θεωρούνταν και επικίνδυνο αφού κάποιες φορές γίνεται ανεξέλεγκτο. Έτσι, ο άνθρωπος με πολλά ψυχαναγκαστικά "επιλέγει" την ασφάλεια από το συναίσθημα, όχι γιατί δεν έχει βαθιά συναισθήματα, αλλά γιατί είναι επικίνδυνα.