Είναι άραφε η παρανοική προσωπικότητα τόσο μακριά από εμάς; Μήπως είμαστε λίγο καχύποπτοι και εμείς κάποιες φορές;!
Ας δούμε κάποιες ποιότητες αυτής της προσωπικότητας
α. Πιστεύει πως θα μπορούσε να δεχθεί επίθεση ανά πάσα στιγμή χωρίς λόγο από οποιοδήποτε ακόμα κι από τους πολύ κοντινούς του.
β. Δεν υπολογίζει ότι οι άλλοι θα είναι εκεί όταν τους χρειαστεί, πολύ περισσότερο ότι σε δεδομένη περίπτωση θα τον βλάψουν ή θα τον προδώσουν.
γ. Είναι μυστικοπαθής γιατί θεωρεί πως αν αποκαλύψει πράγματα για τον εαυτό του οι άλλοι θα τα χρησιμοποιήσουν εναντίον του!
δ. Είναι σίγουρος ότι οι άλλοι θέλουν να του κάνουν κακό. Ότι τον επικρίνουν ή του επιτίθενται ακόμα και με τα πιο αθώα σχόλια!
ε. Για ασήμαντες αφορμές μπορεί να επιβάλλει στον άλλο σοβαρές τιμωρίες.
στ. Αν νιώσει την παραμικρή επιθετικότητα εκ μέρος του άλλου επιτίθεται άμεσα και βίαια έτσι ώστε ο άλλος να μην το ξαναεπιχειρήσει.
ζ. Πρέπει να ελέγχω τον σύντροφό μου ή τον εραστή μου, γιατί θα υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι θα θελήσουν να μου τον κλέψουν!
η. Οπαδός της λογικής και του αυτοελέγχου υποτιμά την έκφραση του συναισθήματος.
Παθογένεια (πως δημιουργήθηκε αυτός ο χαρακτήρας)
Στη γονεϊκή οικογένεια υπήρχε σαδισμός, υποτίμηση και έλεγχος. Η κακοποίηση ήταν έντονη αλλά είχε τη χροιά της ενάρετης αγανάκτησης. Το μνμ ήταν ότι το παιδί, χρειαζόταν περιορισμό και άξιζε τιμωρία. Αλλά η βία επενδύονταν με το πρόσχημα της σοβαρότητας και του καθωσπρεπισμού. Ο πατέρας φρόντιζε να το κάνει σ’ ενα μέρος όπου το παιδί δε θα περιφερόταν να το δείχνει. Το παιδί νουθετείτω να είναι πιστό στην οικογένεια και να μη μοιράζεται θέματα της οικογένειας με ξένους.
Οι πολύ σκληρές τιμωρίες το έκαναν να περιμένει επίθεση ακόμα και από τους πιο προσφιλείς του. Φόβος, μίσος, απόσταση, δυσπιστία. Το παιδί σταδιακά ταυτίστηκε με το γονέα στις εχθρικές συμπεριφορές και έμαθε να προσμένει το απροσδόκητο. Κατηγορήθηκε για εχθρότητα, αυτονομία η διάθεση εξουσίας. Μπορεί να υπήρξε ο αποδιοπομπαίος τράγος. Μπορεί στα αδέρφια του να δόθηκαν πιο πολλά προνόμια, τρυφερότητα και προσοχή με συνέπεια είναι να είναι ευαίσθητος σε ψιθιρίσματα, ταπεινώσεις και αποκλίσεις.
Σε μια ομάδα θα νοιώσει εύκολα αδικημένος διότι θεωρεί πως δόθηκαν πιο πολλά προνόμια σε άλλα μέλη της ομάδας του.
Ωστόσο, ποιότητες παρανοικές έχουμε όλοι. Όπου δυσπιστούμε ή φτιάχνουμε σενάρια με το μυαλό μας για τα πιθανά κρυφά κίνητρα ενός φίλου ή συγγενή και τελικα πέφτουμε έξω. Όταν προσπαθούμε αναίτια να διακρίνουμε το δόλο, την επιθετικότητα, την επίκριση πίσω από μία φράση ή συμπεριφορά. Σημασία όμως έχει η ένταση, η συχνότητα και πόσο τελικά αυτό καταλήγει να μας ταλαιπωρεί.